Θερινό Καλλιτεχνικό Εργαστήριο 1/7 - 29/8/2014
Εισαγωγή
Στην εποχή και στον τόπο της Μεγάλης Ύφεσης η λέξη ‘Κρίση’ δεν αναφέρεται πλέον σε κατάσταση εξαίρεσης, σε κάποια ριζική αλλαγή ή σε μια επικίνδυνη καμπή. Η Κρίση είναι μόνιμη και ασαφής, αφορά στα πάντα και στους πάντες: δεν είναι πια Κρίσιμη.
Πώς μπορεί να γεννηθεί το νέο μέσα από αυτή τη συνθήκη; Πώς μπορεί να ξεπεράσει κανείς τον λευκό θόρυβο και τις διαστρεβλωμένες εικόνες της κρίσης και να ξανακοιτάξει τον άνθρωπο, το ανθρώπινο τοπίο, τα δίκτυα, τους ζωτικούς χώρους και τις συναντήσεις μας; Ποιές νέες αφηγήσεις προκύπτουν στο επακόλουθο;
Το εργαστήριο «Critical» διεξάχθηκε τον Ιούλιο και Αύγουστο του 2014. Παρήγαγε 14 νέα καλλιτεχνικά έργα τα οποία ερμήνευσαν και κατέγραψαν, μέσα από εικόνες και κείμενα, ένα Κρίσιμο Θέμα, καταλήγοντας σε νέες αφηγήσεις.
Μεθοδολογία
Τα έργα εξελίχθηκαν μέσω ενός διαλόγου δημιουργικών τεχνικών. Προέκυψαν φωτογραφικές σειρές, κολλάζ, κείμενα, βιβλία, σχέδια, δρώμενα και μοντάζ. Μέσα από σειρά διαλέξεων και συζητήσεων στήθηκε ένα πλαίσιο εργασίας στις μεθόδους της αλληλουχίας και της χαρτογράφησης.
Η Φωτογραφία βρίσκεται σε ένα κατώφλι μεταξύ αλήθειας και ψέματος, ντοκουμέντου και μυθοπλασίας. Αυτή είναι η δύναμη και ταυτόχρονα η αδυναμία της. Οι φωτογραφίες συλλέγουν χώρο και χρόνο αλλά δεν μπορούν να αφηγηθούν μια ιστορία: υπαινίσσονται μια εμπειρία αφηγηματικότητας, υπονοούν τι έγινε πριν και προδιαθέτουν για το τι θα γίνει μετά. Ο συσχετισμός των εικόνων δημιουργεί το ρυθμό και τις παύσεις, τις συνδέσεις και αντιθέσεις, τις αφηγήσεις ενός έργου. Κατασκευάζει νέο χώρο και χρόνο, νοηματικά τοπία και επιζητεί την άμεση ενεργοποίηση του αναγνώστη - θεατή. «Θα ήταν πιο χρήσιμο, αν όχι πιο αληθινό, να δούμε τη Φωτογραφία σαν ένα στενό, βαθύ χώρο μεταξύ του μυθιστορήματος και της κινηματογραφικής ταινίας».[1]
Η Χαρτογράφηση (mapping) είναι μία ενόργανη μέθοδος καταγραφής του χώρου και του χρόνου. Ορίζει, σχεδιάζει και οργανώνει δεδομένα. Ο χάρτης, το διάγραμμα, ο νοητικός χάρτης είναι έργα και εργαλεία –όχι αναπαραστάσεις– των οποίων η εφεύρεση και ερμηνεία βασίζονται στο πετυχημένο ταίριαγμα της γνώσης και των αισθήσεών μας. Μας προβληματίζουν, μας κινούν και μας ενεργοποιούν. Μας επιτρέπουν να προσανατολισθούμε: να γνωρίζουμε όχι μόνο που, αλλά και ποιοί είμαστε.
Διδάσκοντες
Πέτρος Μπαμπασίκας
Ο Πέτρος Μπαμπασίκας γεννήθηκε στα Γιάννενα το 1974. Είναι ιδρυτής των γραφείων Drifting City και Mind the Map και συνεπιμελητής του Depression Era Project. Διδάσκει αρχιτεκτονικό σχεδιασμό και θεωρία στο Πανεπιστήμιο Πατρών, όπου ερευνά τους μετασχηματισμούς του Δημόσιου/Κοινόχρηστου χώρου, Τοπία της Κρίσης στην Μεσογειακή Μητρόπολη, και Εικόνες-Φαντάσματα στα Media. Είναι αντεπιστέλλων μέλος της Διεθνούς Ακαδημίας Ψηφιακών Τεχνών και Επιστημών. Το έργο του περιλαμβάνει τον σχεδιασμό/παραγωγή του προγράμματος δημόσιου χώρου «Άδραξε το φως» (Αθήνα 2004), τη μελέτη ανάπλασης στην περιοχή της Πλατείας Καπνεργάτη στην Καβάλα, την ιστοσελίδα/διαδραστικό κήπο dreamgrove.org και το περίπτερο «Drip» για τους Ολυμπιακούς Αγώνες του Λονδίνου. Σπούδασε αρχιτεκτονική και συγκριτική φιλολογία στα πανεπιστήμια Princeton και Columbia.
Γιώργος Πρίνος
Ο Γιώργος Πρίνος γεννήθηκε στην Αθήνα το 1977. Το 2011 έλαβε Μεταπτυχιακό στις Καλές Τέχνες από το Yale University School of Art με υποτροφία του Yale University. Έχει διδάξει φωτογραφία ως καθηγητής, προσκεκλημένος κριτικός και λέκτορας στα Yale University School of Art, International Center of Photography, Wesleyan University, County College of Morris και City University of New York μεταξύ άλλων. Είναι συνιδρυτής της φωτογραφικής μη κερδοσκοπικής ομάδας art/if/act και συνεπιμελητής του Depression Era Project. Έργα του έχουν παρουσιαστεί σε εκθέσεις και εκδόσεις σε Ευρώπη, Ασία και Αμερική ενώ φωτογραφίες του βρίσκονται σε δημόσιες και ιδιωτικές συλλογές. Ζει και εργάζεται στη Νέα Υόρκη.
Οι συναντήσεις του εργαστηρίου πραγματοποιήθηκαν στο Κέντρο Επισκεπτών του Κέντρου Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος στο Δέλτα Φαλήρου, και στο Αμφιθέατρο του Μουσείου Μπενάκη, Κουμπάρη 1, στην Αθήνα.
Το εργαστήριο υλοποιήθηκε με δωρεά του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος.
To εργαστήριο «Critical» παρακολούθησαν οι:
Ευγενία Ασημακοπούλου, Βέρα Γκιζελίδου, Αργύρης Δρολάπας, Μάρι Μασουρίδου, Μαρία Πανέτα, Ανδρέας Πλιάτσικας, Ανθή Ροζή, Γιάννης Στεφανίδης, Κατερίνα Τριχιά, Αφροδίτη Φέστα, Άννα Χαραλαμπίδη, Γιώργος Χαριτάκης, και οι: Γιάννης Ελευθεράκος, Δήμητρα Ερμείδου, Χρυσαφένια Καλκαντζή, Ερμής Κασάπης, Χάρης Μακρίδης, Μυρτώ Ντάση, Σοφία Σοφιανού.
[1] Lewis Baltz.